Sommige beroepen kun je bijna niet uitvoeren zonder een flinke dosis passie. Het vak van leraar hoort daar ook bij. Gymleraar Ralf Dikkerboom: wat er zo leuk is aan mijn werk? Dat ik aan de basis sta van het leven van een kind: bewegen en sociale interactie. Je leert met vallen en opstaan, soms heel letterlijk! Soms mislukt er iets, maar als je het daarna nog een keer doet, word je er steeds beter in. Ook sociaal, bij het kiezen van groepjes blijft er vaak niemand ongewild over.’
Bokje springen, ringzwaaien en tikkertje. De favorieten van weleer hebben nog altijd een plekje in de moderne gymles. ‘Er zijn in totaal wel twaalf ‘leerlijnen’ waaronder balanceren, klimmen, zwaaien, springen, tikspelen, en bewegen op muziek. En we doen ook natuurlijk af en toe ‘apenkooi’, alhoewel we dat nu onder een andere naam kennen – freerunning. Een modern hindernisspel waarbij de kinderen springen, zwaaien en klauteren,’ vertelt Ralf. ‘Het is echt prachtig om nieuwe spellen en spelregels te bedenken, en de kinderen daarbij te betrekken. Ze hebben vaak nog meer en betere ideeën dan ik!’
Bewegen doe je samen
De gymleraar uit Emmeloord werkt sinds een jaar bij Aves, in de Noordoostpolder, op twee basisscholen voor speciaal onderwijs. Eén school is voor nieuwkomers, met name nu veel Oekraïners. Ralf: ‘De groepsleerkrachten hebben een soort vertaalapp om met de leerlingen te communiceren. Die heb ik niet, maar mijn lessen lopen prima! Een groot deel van communicatie tussen mensen is non-verbaal, dat blijkt ook tijdens de gymlessen.’
Bewegingsonderwijs is erg belangrijk voor kinderen, weet Ralf. ‘Het gaan niet alleen over bewegen, maar ook om de sociale interactie. Bewegen doe je samen! Sinds de coronatijd vliegen wetenschappelijke onderzoeken ons om de oren. Veel wisten we al, maar dit zijn bevestigingen. Die tonen aan dat wanneer je beweegt, er veranderingen optreden zowel fysiek als mentaal. Je mentale weerbaarheid wordt groter, je wordt er blijer van, je conditie verbetert, je houdt dingen langer vol, je sociale weerbaarheid wordt groter. Als je motorisch vaardig bent, als je dingen durft te proberen, als je uitdagingen aangaat, heeft dat te maken met je fysieke gesteldheid. Dit kan later effect hebben op je doorzettingsvermogen en je vermogen om tegen een stootje te kunnen. Je kunt heel goed zijn in rekenen, maar als je niet weet hoe je je lichaam moet gebruiken, dan beïnvloedt dat je sociale interactie, zoals het aangaan van vriendschappen of durven vragen stellen aan nieuwe mensen.’
Teams kiezen
Sommige mensen zullen er geen fijne herinnering aan overgehouden hebben: als laatste gekozen worden tijdens de gym. Ralf: ‘Ja, in mijn lessen mogen kinderen zelf hun groepjes kiezen om mee samen te spelen, maar met één belangrijke voorwaarde: niemand mag overblijven. We denken vaak dat kinderen niet in staat zijn om deze keuzes te maken, maar dat heeft meer te maken met hoe wij het aan hen presenteren. Als jij een groepje kiest, dan heb je van tevoren al nagedacht over met wie je wilt samenwerken en met wie je de activiteit wilt doen. Je maakt die keuze om de activiteit leuk te maken of iets te leren, anders zou je dat groepje niet kiezen. Ik heb keer op keer gezien dat wanneer we kinderen de kans geven om hun eigen problemen op te lossen, ze daar best toe in staat zijn. Te vaak springen wij als onderwijzers of ouders, in om hun problemen op te lossen, waardoor kinderen de kans mislopen om dit zelf te leren oplossen.’
Beweegtips van Ralf:
Hoe kunnen we kinderen meer laten bewegen en minder op een schermpje laten kijken? Ralf heeft twee tips:
- Geef zelf het goede voorbeeld. Zorg ervoor dat je zelf niet te veel tijd spendeert aan de laptop of smartphone. Laat zien dat bewegen, sport en spel een plek heeft in je leven.
- Doe samen activiteiten met je kinderen. Trap een balletje of ga naar het zwembad en maak samen plezier! Dat maakt je vrolijk en vrij en geeft je de kans om samen mooie herinneringen maken.
